Μαστίγιο και όχι καρότο

Μαστίγιο και όχι καρότο

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο αγροτικός τομέας είναι ιδιαίτερα σημαντικές τόσο σ’ επίπεδο οικονομίας (κόστος παραγωγής, κλυδωνισμοί στις αγορές), όσο και σ’ επίπεδο περιβάλλοντος (κλιματική αλλαγή, προστασία φυσικών πόρων, τοπίου και βιοποικιλότητας) και κοινωνίας (ασφάλεια – επάρκεια – ποιότητα τροφίμων, υψηλές απαιτήσεις για πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον – κλίμα και τα ζώα, ανανέωση γενεών αγροτών, ποιότητα ζωής σε μια ακμάζουσα ύπαιθρο).

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (Κ.Α.Π.) είναι το σημαντικότερο χρηματοδοτικό μέσο στήριξης του αγροδιατροφικού τομέα στην πατρίδα μας. Η τρέχουσα Κ.Α.Π. με την «Αιρεσιμότητα» αυτό το καινοτόμο εργαλείο πολιτικής, προσδίδει ένα πολύ σημαντικό ρόλο για μια αποτελεσματική και προσοδοφόρα εφαρμογή των στρατηγικών της στόχων. Με το εργαλείο αυτό επιλέγεται περισσότερο το «μαστίγιο» και λιγότερο το «καρότο» σε αντίθεση με την άσκηση των προηγούμενων Κ.Α.Π. όπου κυριαρχούσε το «καρότο» και πολύ λίγο το «μαστίγιο»!… Βέβαια τότε επιβαλλόταν η χρήση «καρότου» που μάλλον με την πάροδο του χρόνου υπερχρησιμοποιήθηκε, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ανταγωνιστικότητα του γεωργοκτηνοτροφικού τομέα, που τώρα επιχειρείται αγωνιωδώς να ανακτηθεί.

Η απαίτηση της Κ.Α.Π., να συμμορφωθούν οι γεωργοκτηνοτρόφοι σε συγκεκριμένα πρότυπα ορθής γεωργικής πρακτικής, εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό την υλοποίηση των μακροπρόθεσμων στρατηγικών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως, η αειφόρος ανάπτυξη περιβάλλοντος και γεωργικής γης, η ανταγωνιστική ανάδειξη των γεωργικών προϊόντων στην αγορά, η κερδοφόρα απόδοση της γεωργικής δραστηριότητας σ΄ όλες τις πτυχές (οικονομική, κοινωνική, συνθηκών ζωής), η πολύπλευρη ανάπτυξη της υπαίθρου και των κατοίκων της, και όχι μόνο σε καθαρά γεωργοκτηνοτροφικό επίπεδο.

Κατά πόσον όμως θα τηρηθούν όλες αυτές οι εκατοντάδες προδιαγραφές και απαιτήσεις που περιλαμβάνει το τόσο αυστηρό σύστημα. Διότι είναι εύλογο πως αν πιεστούν οι απανταχού υπηρεσίες ελέγχου να εργαστούν με αυστηρότητα, και να χρησιμοποιήσουν δεόντως το …«μαστίγιο» για την υλοποίηση των Κοινοτικών οδηγιών, τότε ενδεχομένως θα προκύψουν είτε περισσότερα πρόστιμα που σημαίνει αντίστοιχη μείωση των δικαιούμενων αγροτικών επιδοτήσεων, είτε μεγαλύτερες προσπάθειες εκ μέρους των παραγωγών (σε χρόνο εργασίας και υλικά, κλπ) με ανάλογη οικονομική επιβάρυνσή τους δίχως σιγουριά ότι θα τους «επιστραφεί» μέσω καλύτερης τιμής από ποιότητα, κλπ, είτε τέλος, αντιδράσεις και δυσαρέσκεια εκ μέρους των παραγωγών που μπορούν να φθάσουν μέχρι και την εγκατάλειψη της δραστηριότητας. Σύμφωνα με τους Κανονισμούς, το 75% των παρακρατήσεων της επιδότησης επιστρέφεται στον Κοινοτικό προϋπολογισμό και το 25% στη χώρα.

Φυσικά, κανέναν δεν συμφέρει να χρησιμοποιεί «μαστίγιο» για ν’ αυξήσει τα έσοδα από τα πρόστιμα. Αντίθετα, είναι επικίνδυνο να επικρατήσει γενική χαλάρωση, διότι τότε κινδυνεύει η γεωργοκτηνοτροφία να μείνει ακόμη πιο πίσω και να χαθεί η ευκαιρία στην πρόκληση της ανταγωνιστικότητας.

Δρ. Σπυρίδων Α. Θεοτοκάτος