Η Αδελφότητα θυμάται και μιλά για την αλλοτινή Κεφαλονιά-Παρουσίαση του βιβλίου “Το κλειδί της ευτυχίας” της Παυλίνας Πετροβάτου

Το Σάββατο 15 Μαρτίου η Αδελφότητα είχε τη χαρά να διοργανώσει παρουσίαση του βιβλίου ” Το κλειδί της ευτυχίας” της Παυλίνας Πετροβάτου (1942) σε συνεργασία με την εγγονή της και συνεχιστή της πνευματικής κληρονομιάς της, Ολυμπία Τραυλού. Την εκδήλωση συντόνισε η Υπεύθυνη Τμήματος Γυναικών, Σταματία Καρλή, η οποία μας εισήγαγε στο πολυσχιδές συγγραφικό και καλλιτεχνικό έργο της Παυλίνας Πετροβάτου (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Βικτωρίας Μεταξά – Μαριάτου από τον Ασπρογέρακα τση Κεφαλονιάς, 1902-1990), ιδίως σε εποχές όπου οι γυναίκες στερούνταν της ισότιμης μεταχείρισης και ήταν εξαιρετικά δυσχερής μια τέτοια θαυμαστή πορεία στα πνευματικά πράγματα του τόπου.

Ακολούθησε ο Αντιπρόεδρος της Αδελφότητας, Ορέστης Καππάτος, ο οποίος αναφέρθηκε στο έργο της Παυλίνας Πετροβάτου και ανέδειξε μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της ταινίας “Το κλειδί της Ευτυχίας” του 1952, της τελευταίας ουσιαστικά διαθέσιμης απεικόνισης της Κεφαλονιάς πριν τους καταστροφικούς σεισμούς του 1953. Η ταινία έχει γυριστεί από την κινηματογραφική εταιρεία “ΑΝ. ΖΕΡΒΟΣ” του Κεφαλονίτη Αντώνη Ζερβού, που γεννήθηκε στη Σάμη στο τέλος του 19ου αιώνα. Ο Αντώνης Ζερβός διέπρεψε στον χώρο του θεάματος, οντας ιδιοκτήτης γνωστών θεάτρων και κινηματογράφων του Πειραιά και της Αθήνας (όπως επί παραδείγματι του αλησμόνητου “Παλλάς” στο Πασαλιμάνι, πλησίον του Πολιτιστικού Κέντρου της Αδελφότητας). Επιπλέον, ίδρυσε εταιρεία παραγωγής ταινιών, με κορυφαία της επιτυχία τη γνωστή σε όλους “Κάλπικη Λίρα”. Έτσι, αυτή η εταιρεία κατόρθωσε να απαθανατίσει τα στερνά τση προσεισμικής Κεφαλονιάς, να προλάβει να καταγράψει τις τελευταίες ανάσες του προσεισμικού Αργοστολιού, του Πόρου, του μοναστηριού του Αγίου μας.

Κατόπιν η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας, Άννα Παρίση, αναφέρθηκε με ματιά διεισδυτική και ευαίσθητη στο βιβλίο “Το Κλειδί της Ευτυχίας”. Ανέπτυξε πλευρές όπως η πρωτότυπη και φεμινιστική προσέγγιση της Παυλίνας Πετροβάτου κόντρα στη συντηρητική κοινωνία του Μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών, ενώ υπογράμμισε τη μαεστρία της χρήσης της ελληνικής γλώσσας, αλλά και της Κεφαλονίτικης διαλέκτου, στο έργο της Παυλίνας Πετροβάτου, για τη μεταφορά του επιθυμητού νοήματος και μηνύματος στον αναγνώστη.

Αποσπάσματα από το έργο ερμήνευσαν κατά σειρά με τρυφερότητα και χρώμα γυναικείο και μυστηριώδες η Μαρίνα-Αναστασία Χιώτη, μέλος του χορευτικού της Αδελφότητας και η μαέστρος της Χορωδίας μας, Χριστίνα Ρόκκου.

Για τη ζωή και το έργο της Βικτώριας Μεταξά – Μαριάτου μίλησε και η εγγονή της, Ολυμπία Τραυλού, αναφερόμενη και στη “γιαγιά Βικτώρια”, τη γυναίκα πίσω από το πλούσιο συγγραφικό έργο, τη γυναίκα των πνευματικών αναζητήσεων, τη γυναίκα ζωγράφο, τη γυναίκα που αψήφησε πολλές φορές την εποχή της, μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον με παράδοση πνευματική, μια πραγματική Κεφαλονίτισσα λόγιος του καιρού της, μα και μια κανονική γιαγιά ή νόνα, όπως λέμε με αγάπη στα νησιά μας. Ανάλογες θύμησες μοιράστηκε μαζί μας και η άλλη εγγονή της Παυλίνας Πετροβάτου, η έχουσα το καλλιτεχνικό όνομα τση νόνας, Παυλίνα Τραυλού. Μας μίλησε για μια ξεχωριστή γιαγιά, μια γιαγιά η οποία γυμναζόταν επί παραδείγματι συστηματικά στις αρχές της δεκαετίας του ’60, μια γιαγιά που δεν ήθελε να επεμβαίνει στα της οικογενείας της κόρης της, μια γυναίκα μπροστά από τον καιρό της.

Και μετά, τα φώτα σβήνουν.

Και όλοι παρακολουθήσαμε απνευστί την ταινία “Το Κλειδί της Ευτυχίας”. Όχι μόνον λόγω του αριστοτεχνικού κειμένου, αλλά και επειδή σε άλλους έφερε αναμνήσεις της παλιάς Κεφαλονιάς και σε άλλους, όπως εμάς τους νεότερους, ανέστησε μπροστά μας μια Κεφαλονιά, για την οποία μόνο έχουμε ακούσει και την έχουμε ονειρευτεί. Ακούσαμε τη σχεδόν χαμένη μελωδία της γλώσσας των νησιών μας, του μελίσματος αυτού με τις μοναδικές λέξεις στολίδια και το άλλοτε χαρούμενο, άλλοτε λυπημένο, άλλοτε θυμωμένο χρώμα που μπορούσε να δώσει στην εκφορά του λόγου και ούτως να τον πλουτίσει. Είδαμε τα αλώνια που υπάρχουν ολόγυρα στα βουνά και τις πεδιάδες του νησιού να ζωντανεύουν με χλιμιντρίσματα τ’ αλόγων. Είδαμε τον προσεισμικό Πόρο, τ’ Αργοστόλι, τον Ασπρογέρακα, το αλλοτινό Μοναστήρι του Αγίου Γερασίμου, διασωσμένο μαζί με την τελευταία λιτανεία προ των σεισμών του 1953, που απαθανατίστηκε στις σκηνές της ταινίας. Είδαμε τους τύπους της Κεφαλονιάς, τους χαρακτήρες αυτούς τους ιδιόρρυθμους μα αλλέγρους, τους μπριόζους, τους κατέχοντες την τέχνη του τραγουδιού, του μαντολίνου και της κιθάρας. Τότε, που σε πολλά μέρη του νησιού η καντάδα και η αριέττα αποτελούσε κομμάτι της καθημερινής ζωής και των μεγάλων γεγονότων της. Απολαύσαμε τη Φιλαρμονική του Αργοστολιού να παίζει στον Άγιο Γεράσιμο και σε άλλες σκηνές, τη χορωδία της Παρέας του Λιθοστρώτου και των Γερόντων, καθώς και του γυναικείου τμήματος της χορωδίας Τσιλίφη, σε μοναδικές στιγμές. Και όταν ήρθε η κάθαρση και αποκαλύφθηκαν οι προθέσεις ορισμένων εκ των ηρώων και άλλοι έλαβαν μεγάλες και λυτρωτικές αποφάσεις, όταν έλαμψε το άστρο της αληθινής και άδολης αγάπης και το μεγαλείο της ειλικρινούς συγχώρεσης, μείναμε με ένα δάκρυ στα μάτια για την Κεφαλονιά που χάθηκε και θάφτηκε κάτω από τα συντρίμμια των καταστροφικών σεισμών του ’53.

Μας άφησε όμως και με αγάπη για τον τόπο μας, εκείνον που μας χάρισε απλόχερα τα πολιτιστικά του αγαθά και καλούμαστε εμείς τώρα να συνεχίσουμε.

Ευχαριστούμε πολύ όλα τα εκλεκτά μέλη και φίλους του Συλλόγου για την παρουσία τους, όπως και τον Περιφερειακό Σύμβουλο Αττικής με την Παράταξη “Αττικός Κύκλος Συνεργασίας και Εμπιστοσύνης”, Ευάγγελο Ιωακειμίδη για την παρουσία και τα θερμά του λόγια.

Ευχαριστούμε, βέβαια, ιδιαιτέρως τις Ολυμπία και Παυλίνα Τραυλού για την αγαστή συνεργασία τους και για την ευκαιρία που μας έδωσαν να γνωρίσουμε το έργο της αείμνηστης Παυλίνας Πετροβάτου και να ψηλαφήσουμε, έστω και στο σκοτάδι, την παλιά Κεφαλονιά, κόσμημα των Επτανήσων.