Μεγάλη Παρασκευή:
Η Χριστιανοσύνη πενθεί
Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα πένθους και νηστείας για ολόκληρη την Χριστιανοσύνη, αφού την ημέρα αυτή κορυφώνεται το Θείο Δράμα των Παθών του Χριστού, με την πορεία προς τον Σταυρό, τον θάνατο και την ταφή του.
Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής ακούγονται από μαρτυρίες των Ευαγγελιστών τα δραματικά γεγονότα – η προδοσία, η σύλληψη, η ανάκριση και οι εξευτελισμοί, η θανατική καταδίκη από τους Αρχιερείς και τον Πιλάτο, η άρνηση και η μετάνοια του Πέτρου, η πορεία προς το Γολγοθά, η Σταύρωση, ο Θάνατος, η Αποκαθήλωση, η ταφή και η σφράγιση του μνημείου.
Σύμφωνα με τις ευαγγελικές περικοπές, ο Ιησούς σταυρώθηκε στις 9 το πρωί. Το μαρτύριό του κράτησε 6 ώρες, ώσπου, στις 3 το μεσημέρι, παρέδωσε το πνεύμα λέγοντας «τετέλεσται».
Κατά την δύση του ηλίου, ο Ιωσήφ από Αριμαθείας και ο Νικόδημος – και οι δύο κρυφοί μαθητές του Ιησού – αποκαθήλωσαν το Σώμα, το αρωμάτισαν, το τύλιξαν σε καθαρό σεντόνι, το έθαψαν σε καινούργιο τάφο και σφράγισαν τον τάφο με μεγάλο λίθο.
Τη Μεγάλη Παρασκευή το πρωί διαβάζονται οι Ώρες στη θέση της Θείας Λειτουργίας, το μεσημέρι γίνεται η Αποκαθήλωση και το βράδυ βγαίνει στο κέντρο των ναών ο επιτάφιος και διαβάζονται τα Εγκώμια, ενώ ακολουθεί η περιφορά.
Κατά την τελετουργία, τα Εγκώμια (διαχρονικά τροπάρια και ύμνοι) ψάλλονται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, εντός των ναών, λίγο πριν την περιφορά του Επιταφίου (μερικά εξ αυτών επαναλαμβάνονται κατά την εκφορά) και εκφράζουν τον πόνο της Παναγίας για τον επίγειο θάνατο του μοναδικού υιού της.
Μετά τον όρθρο πραγματοποιείται σε κάθε ενορία, σε κάθε γειτονιά, η περιφορά του επιταφίου και του σταυρού, ενώ ψάλλονται σε τρεις στάσεις τα Εγκώμια του Επιτάφιου Θρήνου, σε μικρά τροπάρια:
• «Η ζωή εν τάφω κατετέθης, Χριστέ, και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο, συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σήν.»
• «Άξιον εστί μεγαλύνειν σε τον ζωοδότην, τον εν τω σταυρώ τας χείρας εκτείναντα και συντρίψαντα το κράτος του εχθρού»
• «Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη ταφή σου προσφέρουσι, Χριστέ μου»
• «Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, πού έδυ σου το κάλλος;»
Το τελευταίο (Ω γλυκύ μου έαρ), ένα ύμνο-μοιρολόι στην Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου και στην Ακολουθία του Επιταφίου, μελοποίησε ο διάσημος συνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου, με την ερμηνεία της Ειρήνης Παππά: https://www.youtube.com/watch?v=YpfgBjdlgHs. Αξίζει να το ακούσετε!
Για την αντιγραφή: Λ.Κ.
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του ΙΗΑ εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς – μέλη του ΙΗΑ. Η ιστοσελίδα του ΙΗΑ δεν λογοκρίνει, ούτε επεμβαίνει σε άρθρα – κείμενα των μελών του ΙΗΑ.
